การศึกษาในระดับบัณฑิตวิทยาลัยคือการศึกษาในระดับอุดมศึกษาในระดับสูง ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า "ไดกักขุอิน" 大学院 โดยนอกเหนือจากการศึกษาในระดับปริญญาโทและปริญญาเอก สถานศึกษาหลายแห่งยังเปิดสอนในระดับ "นักศึกษาวิจัย" ซึ่งเป็นสถานะที่จัดให้กับนักศึกษารูปแบบพิเศษในบางบัณฑิตวิทยาลัยอาจมีข้อกำหนดให้ผู้สมัครต้องผ่านการเป็น "นักศึกษาวิจัย" มาก่อนที่จะเข้าศึกษาต่อในหลักสูตรปริญญาโท/เอกอีกด้วย
►หลักสูตรที่เปิดสอน ►นักศึกษาวิจัย ►ระยะเวลาของหลักสูตร ►ภาษาที่ใช้ในการเรียนการสอน
►คุณสมบัติในการเข้าศึกษาต่อ ►การสอบเข้า ►แผนการวิจัย ►อาจารย์ที่ปรึกษา ►ทุนการศึกษา
►วุฒิการศึกษาที่จะได้รับ ►เว็บไซต์ที่เกี่ยวข้อง
ขั้นตอนเตรียมตัวศึกษาต่อในระดับบัณฑิตวิทยาลัยของญี่ปุ่น
หลักสูตรที่เปิดสอน
ค้นหาบัณฑิตวิทยาลัยที่เปิดหลักสูตรยอดนิยม
(ภาษาอังกฤษ) หลักสูตร MBA ภาคภาษาอังกฤษ
นักศึกษาวิจัย (Research Student)
นักศึกษาวิจัยหรือที่ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า เคงคิวเซ 研究生 เป็นสถานะที่จัดให้กับนักศึกษารูปแบบพิเศษที่มีลักษณะดังต่อไปนี้
1. เป็นผู้ที่มาเพื่อทำวิจัยระยะสั้นโดย ไม่ได้มีจุดประสงค์ต้องการวุฒิการศึกษา
2. เป็นผู้ที่เข้าศึกษาในฐานะนักศึกษาต่างชาติระยะสั้นตาม ข้อตกลงความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัย
3. ผู้ที่เข้าศึกษาเพื่อใช้เวลาเตรียมความพร้อมก่อนเข้าศึกษาในหลักสูตรปกติของบัณฑิตวิทยาลัย เช่น หลักสูตรปริญญาโท หรือปริญญาเอก
นักศึกษาวิจัยที่เข้าฟังคำบรรยายเท่านั้นจะต้องเข้าฟังคำบรรยายอาทิตย์ละ 10 ชั่วโมงขึ้นไปเพื่อให้ได้สถานภาพการพำนักเป็น "นักศึกษาต่างชาติ"(College Student)
**ในการเข้าศึกษาต่อในหลักสูตรปกติของบันฑิตวิทยาลัยนั้น นอกจากบัณฑิตวิทยาลัยที่ใช้การสอบเข้าโดยตรงแล้ว ยังมีบัณฑิตวิทยาลัยบางแห่งที่ให้นักศึกษาผ่านการเป็น "นักศึกษาวิจัย"
ระยะเวลาของหลักสูตร
กรณีของการเรียนในระดับนักศึกษาวิจัยโดยมากใช้เวลาไม่เกิน 1-2 ปี ส่วนในระดับปริญญาโทโดยทั่วไปจะใช้เวลาเรียน 2 ปี ส่วนปริญญาเอกใช้เวลา 3 ปี
ภาษาที่ใช้ในการเรียนการสอน
เปิดสอนทั้ง ภาษาญี่ปุ่น และ ภาษาอังกฤษ ขึ้นอยู่กับแต่ละสาขาวิชาและบัณฑิตวิทยาลัย
◙ กรณีของมหาวิทยาลัยที่มีการเรียนการสอนเป็นภาษาญี่ปุ่น
◙ กรณีของมหาวิทยาลัยที่มีการเรียนการสอนเป็นภาษาอังกฤษ
คุณสมบัติในการเข้าศึกษาต่อ
◙ หลักสูตรปริญญาโท และปริญญาเอก (ภาคต้น)
1. เป็นผู้ที่สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยในญี่ปุ่น
2. เป็นผู้ที่ได้รับวุฒิ "ปริญญาตรี" จาก National Institution for Academic Degrees and Quality Enhancement of Higher Education (NIAD)
3. เป็นผู้ที่สำเร็จการศึกษาตามหลักสูตร 16 ปี จากสถานศึกษาในต่างประเทศ
4. เป็นผู้ที่สำเร็จการศึกษาและได้วุฒิปริญญาตรี หรือเทียบเท่าจากหลักสูตรที่มีระยะเวลาเรียน 3 ปีขึ้นไปในสถานศึกษาที่เทียบเท่ามหาวิทยาลัยหรือจากมหาวิทยาลัยในต่างประเทศ
5. เป็นผู้ที่สำเร็จการศึกษาตามหลักสูตร 16 ปีจากสถานศึกษาในประเทศญี่ปุ่นที่ได้รับการรับรองว่ามีหลักสูตรเดียวกันกับมหาวิทยาลัยในต่างประเทศ
6. เป็นผู้จบการศึกษาจากวิทยาลัยอาชีวศึกษาที่กำหนด
7. เป็นผู้มีอายุไม่ต่ำกว่า 22 ปี และผ่านการตรวจสอบคุณสมบัติรายบุคคลจากบัณฑิตวิทยาลัยว่ามีค วามรู้เทียบเท่าหรือสูงกว่าผู้สำเร็จการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย(ปริญญาตรี)
◙ หลักสูตรปริญญาเอก (ภาคปลาย)
1. เป็นผู้มีวุฒิปริญญาโทหรือปริญญาโทวิชาชีพเฉพาะทางของประเทศญี่ปุ่น
2. เป็นผู้ได้รับวุฒิที่เทียบเท่ากับปริญญาโทหรือปริญญาโทวิชาชีพเฉพาะทางจากต่างประเทศ
3. เป็นผู้จบหลักสูตรในประเทศญี่ปุ่นที่ได้รับการรับรองว่าเทียบเท่ากับหลักสูตรปริญญาโทของบัณฑิตวิทยาลัยในต่างประเทศ และได้รับวุฒิที่เทียบเท่ากับปริญญาโทหรือปริญญาโทวิชาชีพเฉพาะทางจากต่างประเทศ
4. เป็นผู้ที่สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัย และได้ทำงานวิจัยเป็นเวลา 2 ปีขึ้นไปในมหาวิทยาลัยหรือสถาบันวิจัย (รวมถึงมหาวิทยาลัยหรือสถาบันวิจัยในต่างประเทศ) และได้รับการรับรองจากบัณฑิตวิทยาลัยว่ามีความสามารถด้านวิชาการเทียบเท่ากับผู้ที่มีวุฒิปริญญาโท
5. เป็นผู้มีอายุไม่ต่ำกว่า 24 ปี และผ่านการตรวจสอบคุณสมบัติรายบุคคลจากบัณฑิตวิทยาลัยว่ามีความรู้เทียบเท่าหรือสูงกว่าผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโทหรือปริญญาโทวิชาชีพเฉพาะทางเป็นหลักสูตรปริญญาเอก ในกรณีต้องการสมัครเข้าคณะแพทยศาสตร์ ทันตแพทยศาสตร์ เภสัชศาสตร์บางหลักสูตร สัตวแพทยศาสตร์ ควรสอบถามรายละเอียดจากมหาวิทยาลัยก่อนยื่นสมัคร
การสอบเข้า
พิจารณาจากหัวข้อต่างๆ ดังต่อไปนี้ประกอบกัน วิธีการสอบแต่ละโรงเรียนจะต่างกันออกไป ควรตรวจสอบรายละเอียดเพิ่มเติมจากเว็บไซต์ของสถานศึกษา
○ พิจารณาจากเอกสาร
○ ทดสอบความสามารถทางวิชาการ
○ สัมภาษณ์
○ เขียนบทความสั้นๆ หรือเรียงความ
○ สอบปากเปล่าในส่วนที่เกี่ยวข้องกับสาขาวิชาเอก
แผนการวิจัย
ส่วนมากผู้สมัครจะต้องยื่นแผนการวิจัยประกอบการสมัครเข้าศึกษาต่อในระดับบัณฑิตวิทยาลัยของญี่ปุ่น
ผู้ทีสนใจสามารถค้นคว้างานวิจัยในประเทศญี่ปุ่นได้ที่ CiNii Articles นอกจากนี้ ยังสามารถอ้างอิงวิธีเขียนแผนการวิจัยและการเตรียมตัวสอบสัมภาษณ์ได้ในหนังสือ "実践 研究計画作成法" (การจัดทำแผนการวิจัยเชิงปฏิบัติ)
• CiNii Articles
(ภาษาอังกฤษ) http://ci.nii.ac.jp/
• งานวิจัย Qross
(ภาษาอังกฤษ) https://qross.atlas.jp/top
อาจารย์ที่ปรึกษา
หมายถึง อาจารย์ที่จะให้คำปรึกษาด้านการเรียน แนะนำวิชาที่ควรลงเรียน จัดหาติวเตอร์ ให้คำปรึกษาในด้านต่างๆ เช่น การทำวิจัย การเขียนวิทยานิพนธ์ รวมทั้งการใช้ชีวิต ฯลฯ
โดยปกติจำเป็นต้องหาอาจารย์ด้วยตัวเอง บางมหาวิทยาลัยกำหนดให้ต้องติดต่อหาอาจารย์ที่ปรึกษาและให้อาจารย์ตกลงยินยอมรับเข้าศึกษาก่อนจึงจะสามารถยื่นใบสมัครได้
◘ การหาอาจารย์ที่ปรึกษา
• ขอให้อาจารย์ที่ปรึกษาในมหาวิทยาลัยที่ตนเองจบมาช่วยแนะนำให้
• หาข้อมูลจากวารสารวิชาการ นักเรียนเก่าญี่ปุ่น และนักวิจัยในประเทศของตน เป็นต้น
• เว็บไซต์ของบัณฑิตวิทยาลัย และอื่นๆ
◘ เว็บไซต์ค้นหาอาจารย์ที่ปรึกษา
• researchmap(เว็บไซต์ของสถาบันวิจัยทางสารสนเทศแห่งชาติ )
(ภาษาอังกฤษ) http://researchmap.jp/search/
• J-GLOBAL(เว็บไซต์ขององค์กรส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นหน่วยงานอิสระของรัฐ)
(ภาษาอังกฤษ) http://jglobal.jst.go.jp/en/
• KAKEN Database (ฐานข้อมูลโครงการวิจัยในญี่ปุ่น)
(ภาษาอังกฤษ/ภาษาญี่ปุ่น) https://kaken.nii.ac.jp/
◘ การติดต่อกับอาจารย์ที่ปรึกษา
เขียนอธิบายอย่างชัดเจนถึงผลงานวิจัยที่ผ่านมาและแผนงานวิจัยที่จะทำต่อไป รวมถึงเหตุผลที่เลือกอาจารย์ท่านนั้น ถ้าเป็นไปได้ควรแนบจดหมายแนะนำจากอาจารย์ที่ปรึกษาในมหาวิทยาลัยที่ตนเองจบการศึกษามาไปด้วย จำเป็นต้องสื่อสารถึงความตั้งใจจริงของตนให้อาจารย์ได้ทราบผ่านทางการติดต่อหลายต่อหลายครั้ง เพราะอาจารย์มีข้อมูลการพิจารณาเพียงแค่เอกสารที่ส่งไปเท่านั้น
ทุนการศึกษา
• ทุนรัฐบาลญี่ปุ่น ประเภท Research Student
ทุนช่วยเหลือค่าเล่าเรียนและค่าใช้จ่ายเป็นรายเดือนจากทางกระทรวงศึกษาฯ ญี่ปุ่น
ศึกษาข้อมูล หน้า ทุนรัฐบาลญี่ปุ่น
• ทุน JASSO
ทุนช่วยเหลือค่าใช้จ่ายรายเดือนสำหรับนักศึกษาต่างชาติทุนส่วนตัว
ศึกษาข้อมูล หน้า ทุน JASSO
• ทุนการศึกษาในแต่ละมหาวิทยาลัยและทุนการศึกษาอื่นๆ
ศึกษาข้อมูล หน้า ทุนการศึกษา
วุฒิการศึกษาที่จะได้รับ
สำหรับผู้ที่ศึกษาต่อในระดับนักศึกษาวิจัยเมื่อจบการศึกษาแล้วจะไม่ได้รับวุฒิการศึกษา ส่วนการศึกษาต่อในระดับปริญญาเอกหลักสูตรต่อเนื่อง (โทควบเอก) นักศึกษาควรสอบถามกับทางสถาบันที่จะเข้าศึกษาต่อว่าสามารถได้รับวุฒิปริญญาโทหลังจบหลักสูตรปริญญาเอกภาคต้นหรือไม่
เว็บไซต์ที่เกี่ยวข้อง
ค้นหาบัณฑิตวิทยาลัย
◙ ค้นหาบัณฑิตวิทยาลัย
(ภาษาอังกฤษ) https://www.jasso.go.jp/en/study_j/search/__icsFiles/afieldfile/2019/06/26/school_search_20190626_1.xlsx
◙ ค้นหาบัณฑิตวิทยาลัยที่มีหลักสูตรภาษาอังกฤษ
(ภาษาอังกฤษ) https://www.jasso.go.jp/en/study_j/search/__icsFiles/afieldfile/2019/10/01/degree_english_190927_1.pdf
เว็บไซต์ค้นหาอาจารย์ที่ปรึกษา
◙ researchmap(เว็บไซต์ของสถาบันวิจัยทางสารสนเทศแห่งชาติ )
(ภาษาอังกฤษ) http://researchmap.jp/search/
◙ J-GLOBAL(เว็บไซต์ขององค์กรส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นหน่วยงานอิสระของรัฐ)
(ภาษาอังกฤษ) http://jglobal.jst.go.jp/en/
◙ KAKEN Database (ฐานข้อมูลโครงการวิจัยในญี่ปุ่น)
(ภาษาอังกฤษ/ภาษาญี่ปุ่น) https://kaken.nii.ac.jp/
เว็บไซต์ค้นหางานวิจัยในญี่ปุ่น
◙ CiNii Articles
(ภาษาอังกฤษ) http://ci.nii.ac.jp/
◙ งานวิจัย Qross
(ภาษาอังกฤษ) https://qross.atlas.jp/top